چاپ لترپرس یکی از قدیمیترین روشهای چاپ است که با گذشت زمان، کاربری آن تغییر کرده است. امروزه، لترپرس دیگر برای چاپ مورد استفاده قرار نمیگیرد و در مجتمع چاپ و بستهبندی نقش آفرین نیز از این روش برای چاپ یا طلاکوب استفاده نمیشود. با این حال، لترپرس همچنان در قالبزنی و دایکات انواع محصولات چاپی مانند جعبهها، فولدرها و سایر چاپ و بستهبندی ها کاربرد دارد.در این مقاله، با تاریخچه، کاربردهای امروزی، فرآیند قالبزنی و نقش آن در صنعت چاپ ایران آشنا خواهیم شد.
چاپ لترپرس چیست و چرا منسوخ شد؟
چاپ لترپرس یک روش چاپ برجسته و فشاری است که در گذشته برای چاپ کتاب، کارت ویزیت، بستهبندی و طلاکوب استفاده میشد. این روش مبتنی بر استفاده از کلیشههای برجسته است که با فشار، جوهر را به سطح موردنظر منتقل میکنند.
اما با ظهور چاپ افست، دیجیتال و روشهای پیشرفتهتر طلاکوب، چاپ لترپرس تقریباً منسوخ شد. این روش دقت و سرعت کمتری نسبت به روشهای جدید دارد و به همین دلیل، دیگر برای چاپ عمومی مورد استفاده قرار نمیگیرد.
نکته:
– یکی از خدمات سنتی لترپرس طلاکوب زدن بود، اما امروزه این کار بیشتر با دستگاههای پیشرفتهتر انجام میشود.
– در مجتمع چاپ و بستهبندی نقش آفرین، لترپرس برای چاپ یا طلاکوب استفاده نمیشود.
کاربردهای امروزی لترپرس در صنعت چاپ ایران
با وجود منسوخ شدن لترپرس در چاپ، این روش همچنان یکی از ابزارهای اصلی برای قالبزنی و دایکات در صنعت چاپ ایران محسوب میشود.
قالبزنی با لترپرس
برش و دایکات انواع جعبهها، فولدرها و بستهبندیها
استفاده از قالبهای آماده برای برشهای خاص و برجستهسازی
قالبزنی با لترپرس چیست؟
امروزه یکی از اصلیترین کاربردهای لترپرس در صنعت چاپ ایران، قالبزنی و دایکات است. در این فرآیند، چاپخانهها از دستگاههای لترپرس برای استفاده از قالبهای فلزی و تیغههای برش که قبلاً در مرحله قالبسازی ساخته شدهاند، بهره میبرند. این روش به چاپخانهها این امکان را میدهد که برشهای دقیقی روی انواع محصولات چاپی مانند جعبههای مقوایی، کارتهای ویزیت، لیبلها و بستهبندیهای سفارشی ایجاد کنند.
علاوه بر دقت بالای برش، یکی از مزایای مهم دایکات با لترپرس این است که این روش امکان برشهای خاص و پیچیده را روی متریالهای مختلف فراهم میکند. از جمله کاربردهای آن میتوان به برشهای ویژه روی کاغذهای ضخیم، پلاستیک، چرم و دیگر متریالهای خاص اشاره کرد که در بستهبندیهای لوکس و محصولات خاص استفاده میشود. همین ویژگی باعث شده که بسیاری از چاپخانهها این روش را برای ایجاد طراحیهای سفارشی و پیچیده ترجیح دهند.
مراحل قالبزنی با لترپرس
1. ساخت قالب در قالبسازی: قالبهای فلزی مخصوص دایکات توسط قالبسازان طراحی و تولید میشوند.
2. نصب قالب روی دستگاه لترپرس: قالب آمادهشده روی دستگاه لترپرس قرار میگیرد.
3. برش و دایکات: لترپرس با اعمال فشار، طرح قالب را روی مقوا، کاغذ، PVC یا سایر متریالها برش میدهد.
4. تکمیل و مونتاژ: پس از برش، قطعات جدا شده و برای مونتاژ نهایی جعبه یا محصول چاپی آماده میشوند.
کاربردهای دایکات با لترپرس
یکی از مزایای مهم دایکات با لترپرس، امکان اجرای طرحهای پیچیده و سفارشی بر روی متریالهای مختلف است. این روش به تولیدکنندگان اجازه میدهد که بدون محدودیت در طراحی، الگوهای خاص و منحصربهفردی را روی محصولات خود ایجاد کنند. به همین دلیل، بسیاری از برندهای لوکس و تولیدکنندگان بستهبندیهای خاص از لترپرس برای ایجاد جلوههای ویژه و ظاهری شکیلتر در محصولاتشان استفاده میکنند.
علاوه بر این، دایکات با لترپرس در صنعت چاپ امنیتی نیز کاربرد گستردهای دارد. بسیاری از کارتهای شناسایی، اوراق بهادار و اسناد مهم با استفاده از این روش برش میخورند تا از جعل و کپیبرداری جلوگیری شود. دقت و ظرافت بالای این تکنیک باعث شده تا در تولید کارتهای بانکی، برچسبهای امنیتی و حتی جلدهای چرمی با طرحهای پیچیده نیز مورد استفاده قرار گیرد.
برش و دایکات انواع جعبهها (جعبههای مقوایی، جعبههای لوکس و بستهبندی محصولات خاص)
دایکات فولدرهای تبلیغاتی و اداری
برش کارتهای خاص، لیبلهای برجسته و بستهبندیهای سفارشی
ایجاد برشهای خاص روی متریالهای ضخیم مانند چرم و پلاستیک
چرا از لترپرس برای دایکات استفاده میشود؟
با توجه به دقت بالای دستگاههای لترپرس، این روش برای تولید بستهبندیهای لوکس، کارتهای ویزیت برجسته و لیبلهای خاص بسیار کاربرد دارد. بسیاری از تولیدکنندگان ترجیح میدهند از لترپرس استفاده کنند زیرا علاوه بر ایجاد برشهای دقیق، قابلیت برجستهسازی و طلاکوبی را نیز فراهم میکند که در دیگر روشهای دایکات بهسادگی قابل دستیابی نیست.
علاوه بر این، هزینههای راهاندازی و نگهداری دستگاههای لترپرس نسبت به برخی فناوریهای جدید مقرونبهصرفهتر است. ازآنجاییکه بسیاری از چاپخانهها هنوز دستگاههای لترپرس قدیمی اما کارآمد در اختیار دارند، استفاده از این روش به کاهش هزینههای کلی تولید کمک میکند و همچنان گزینهای پرطرفدار در صنعت چاپ ایران محسوب میشود.
با اینکه روشهای دیگری برای دایکات وجود دارد، اما لترپرس همچنان یکی از محبوبترین گزینهها برای قالبزنی در چاپخانههای ایران است. دلایل این انتخاب عبارتاند از:
پ دقت بالا در برش و دایکات
پ امکان استفاده از تیغههای خاص برای برشهای پیچیده
پ مناسب برای تولید در تیراژ بالا
پ انعطافپذیری در استفاده از انواع قالبها